Đừng Đợi Đến Lúc "Hết Hạn" Mới Sống
Nghệ Thuật Tích Lũy "Cổ Tức Ký Ức"
Hôm qua bạn có nằm mơ không? Mơ thấy mình 80 tuổi, ngồi trên chiếc ghế bập bênh, nhìn ra khu vườn nhỏ và tự hỏi: "Tại sao hồi đó mình không đi chuyến Bali đó nhỉ? Tại sao mình cứ mãi nói 'năm sau, năm sau'?"
Thức dậy, bạn có cảm thấy một chút... bồn chồn không?
Đó chính là điều mà Bill Perkins trong cuốn "Die With Zero" muốn chúng ta suy nghĩ:
"Cuộc đời bạn là tổng hòa của những trải nghiệm. Khi bạn nhìn lại cuộc đời mình, sự phong phú của những trải nghiệm đó sẽ quyết định bạn đã sống một cuộc đời trọn vẹn đến đâu."
Nhưng trong khi chúng ta mải mê tích lũy tiền bạc, chúng ta đang bỏ lỡ việc tích lũy một loại "tài sản" vô giá khác – thứ mà ông gọi là "cổ tức ký ức" (memory dividends).
Cổ Tức Ký Ức: Khoản Đầu Tư Sinh Lời Vĩnh Viễn
Tưởng tượng bạn bỏ 50 triệu cho một chuyến du lịch châu Âu. Con số đó có vẻ "tốn kém" phải không? Nhưng hãy tính toán lại:
Mỗi lần bạn lật giở album ảnh và mỉm cười → Bạn nhận "cổ tức"
Mỗi lần bạn hào hứng kể chuyện cho bạn bè → Bạn nhận "cổ tức"
Mỗi lần ký ức đó tiếp thêm năng lượng trong ngày buồn → Bạn nhận "cổ tức"
Trong 30-40 năm còn lại của cuộc đời, bạn sẽ "thu về" hàng nghìn lần niềm vui từ khoản đầu tư ban đầu đó. Liệu có chiếc túi hiệu hay gadget công nghệ nào làm được điều này?
Sự Thật Phũ Phàng: "Cửa Sổ Cơ Hội" Đang Khép Lại
79% người trên 65 tuổi hối tiếc nhất không phải vì những gì họ đã làm, mà vì những gì họ KHÔNG làm. Và nguyên nhân chính? Họ cứ nghĩ mình "luôn có thể làm điều đó vào năm sau".
Bạn có đang ấp ủ những dự định này không?
Chuyến đi báo hiếu với ba mẹ đến Paris? Một ngày nào đó, ba mẹ sẽ không còn đủ sức khỏe để ngồi trên chuyến bay 12 tiếng.
Giấc mơ "xách ba lô lên và đi" một mình khám phá Đông Nam Á? Khi bạn có gia đình, con cái, trách nhiệm sẽ không cho phép bạn "biến mất" 3 tháng nữa.
Chuyến phượt xe máy qua Hà Giang Loop? Ở tuổi 50, có lẽ bạn sẽ không còn đủ liều lĩnh để đi trên những con đường cong quanh, dốc đứng ấy.
Mình còn nhớ năm 32+ tuổi, lúc đó mình "cháy" hết mình với những chuyến đi bụi, backpacking một mình khắp Đông Nam Á. Làm ra bao nhiêu là "đốt" hết vào việc khám phá thế giới. Bây giờ nghĩ lại, may mắn biết bao vì đã không chần chừ!
Bởi vì giờ đây, dù vẫn đam mê du lịch, nhưng cách tiếp cận đã khác. Mình đang xây dựng doanh nghiệp online không chỉ để kiếm tiền, mà để có tự do địa điểm - để có thể sống digital nomad lifestyle, du lịch cùng partner mà không cần "xin phép" ai.
Đó chính là lý do tại sao việc lập kế hoạch cho những trải nghiệm quan trọng không thể chờ đợi thêm.
Tại Sao Đầu Tư Vào Trải Nghiệm Lại Thông Minh Hơn Đầu Tư Vào Đồ Vật?
Bạn mua iPhone mới: Hào hứng 2 tuần đầu, sau đó thành thói quen. Bạn mua túi hiệu: Vui vẻ vài tháng, rồi nó trở thành một vật dụng bình thường.
Nhưng bạn đi trekking ở Nepal:
Bạn có câu chuyện để kể suốt đời
Bạn có bài học về sự kiên trì, về cách vượt qua giới hạn bản thân
Bạn có những kết nối với con người, văn hóa mới
Bạn có nguồn cảm hứng cho công việc kinh doanh
Và quan trọng nhất: Bạn có lý do rõ ràng tại sao mình phải nỗ lực làm việc
"Rich List": Công Cụ Biến Giấc Mơ Thành Kế Hoạch
Đây là bài tập mà Jade Bonacolta đã truyền cảm hứng cho mình, và có thể là 10 phút quý giá nhất bạn dành ra hôm nay:
Bước 1: Tạo "Danh Sách Giàu Có" của bạn
Lấy một tờ giấy (hoặc mở Notes app), viết xuống tối thiểu 20 trải nghiệm bạn thực sự muốn có trong cuộc đời. Đừng tự kiểm duyệt! Hãy viết tất cả:
Nơi chốn: Leo núi Kilimanjaro, ngắm cực quang ở Iceland, lặn ngắm san hô ở Maldives...
Kỹ năng: Học lặn biển sâu, thành thạo guitar, nói tiếng Tây Ban Nha như người bản xứ...
Gia đình: Đưa ba mẹ đi Nhật ngắm hoa anh đào, sửa lại căn nhà thơ ấu cho ông bà...
Thử thách bản thân: Hoàn thành marathon, tham gia khóa thiền im lặng 12 ngày...
Hãy nghĩ: Nếu không làm được ít nhất một lần, khi 80 tuổi bạn sẽ hối tiếc nhất điều gì?
Bước 2: Ghi "Hạn Sử Dụng" - Bước "Tỉnh Táo" Nhất
Đây là phần khiến nhiều người "choáng". Bên cạnh mỗi trải nghiệm, hãy thành thật viết độ tuổi mà bạn có thể sẽ không còn đủ sức khỏe/thời gian/can đảm để thực hiện:
"Trượt tuyết ở Alps, Thụy Sĩ" → Hạn sử dụng: 45 tuổi
"Đi bộ xuyên Camino de Santiago (800km)" → Hạn sử dụng: 50 tuổi
"Đưa ba mẹ đi du lịch châu Âu" → Hạn sử dụng: Phụ thuộc tình hình sức khỏe của ba mẹ
Thực tế phũ phàng: Nếu bạn 35 tuổi và viết "hạn sử dụng 45 tuổi", bạn chỉ còn 10 năm. Nghe có vẻ dài, nhưng trừ đi thời gian xây dựng tài chính, sắp xếp công việc... thực tế bạn có 2-3 cơ hội thực hiện thôi.
Bước 3: Cam Kết Thời Gian Cụ Thể
Đây là bước phân chia giữa "người mơ mộng" và "người hành động".
Chọn 3-5 trải nghiệm có "hạn sử dụng" gần nhất, viết CHÍNH XÁC tháng/năm bạn sẽ thực hiện:
"Trượt tuyết ở Alps: Tháng 3/2026"
"Đưa ba mẹ nghỉ dưỡng Phú Quốc: Tháng 12/2025"
"Khóa học lặn biển Open Water: Tháng 8/2025"
Lưu ý quan trọng: Không viết "năm 2025" hay "khoảng cuối năm". Hãy chọn tháng cụ thể và bắt đầu research, lên budget, book lịch ngay!
Kết: Đời Người Ngắn Ngủi, Đừng Sống Như Mình Bất Tử
Có một câu nói mà mình rất thích: "Chúng ta sống như thể mình sẽ chết ngày mai, nhưng lại mơ mộng như thể mình sẽ sống mãi mãi."
Rich List không chỉ là danh sách ước mơ. Nó là bản đồ định hướng cho sự nghiệp của bạn, là lý do tại sao bạn thức khuya làm việc, là động lực để bạn vượt qua những ngày khó khăn trong kinh doanh.
Bởi vì cuối cùng, khi bạn ngồi trong căn phòng dưỡng lão, không ai hỏi bạn có bao nhiêu tiền trong tài khoản. Họ sẽ hỏi: "Bác có những câu chuyện gì hay để kể không?"
Hành động ngay bây giờ:
Lập Rich List của bạn trong 10 phút tới
Chọn 1 trải nghiệm có "hạn sử dụng" gần nhất
Research và đặt lịch cụ thể trong vòng 1 tuần
Rồi comment xuống đây trải nghiệm đầu tiên bạn quyết định thực hiện, cùng timeline cụ thể. 😉
Bởi vì những "cổ tức ký ức" tốt nhất đang chờ bạn ở phía trước, chứ không phải trong danh sách ước mơ viết trên giấy.